شبکه‌ای غیر قابل کنترل از دوستان فرندفیدی!

دیگر کم‌کم دارد وقت آن می‌رسد که متولیان دفاع از پدیده‌ٔ وب2 فکری به حال این اوضاع نابسامان بکنند. حالا از سر بی‌حوصلگی است یا چیز دیگر، نمی‌دانم ولی کم‌کم دارم از خیلی از فعالیت‌های وب‌دویی زده می‌شوم. یک طنزی این بنده خدا نوشته که خیلی خوشم آمد و اگرچه او خطابش بیشتر به طرف خاله‌زنک‌بازی‌ها و از سر و کول هم بالا رفتن‌های عدهٔ محدودی از کاربران فرندفید است (که البته من دوست‌شان دارم)، ولی واقعا بقیه‌ای هم که توی سایت‌هایی مثل فرندفید، با ادبیات سنگین‌باوقار رفت و آمد می‌کنند اوضاع بهتری ندارند.

مشارکت کردن مخاطب به عنوان تولید‌کننده‌ٔ بخشی (یا همه‌ٔ) محتوا، خوب به نظر می‌آید و آدم را می‌اندازد وسط حرف‌های خوشمزه‌ای مثل جهان چندصدایی و حق صحبت کردن همه و دموکراسی ارتباطی و از این حرف‌ها ولی خوب که دقت کنیم متوجه خواهیم شد، جریان در سایت‌های وب‌دویی به مدیریت و فرماندهی عده‌ای خاص است. در حقیقت پس از گذشت چندی از فعالیت یک سایت وب‌دویی، کلونی‌هایی شکل می‌گیرد که مانند عده‌ای سرمایه‌دار، هر روز بزرگ‌تر می‌شوند و قدرت‌هایی بلامنازع را شکل می‌دهند.

پس از شکل‌گیری این قدرت‌ها، نفرات جدیدی که به عنوان فرد (و نه گروهی هم‌قسم برای تغییر فضا) وارد فضا می‌شوند، تقریبا حق انتخاب را از دست می‌دهند و ناخودآگاه در مسیر جریانی خواهند گرفت که (خودآگاه یا ناخودآگاه) جریان اطلاعاتی آن سایت را مدیریت می‌کنند و قبل از این که تولیدکننده‌ٔ محتوا باشند، دریافت کننده‌ٔ حجم بالایی از اطلاعات هستند که حتی در صورت مقاومت فکری در برابر آن‌ها، امکان تولید محتوای جدید و تأثیرگذار را از آن‌ها سلب می‌کند.

به عبارت بهتر، فعالیت وب‌دویی در اینترنت، کاربر را با این مشکل مواجه خواهد کرد که بر خلاف قاعدهٔ طبیعی که «هر کس به دنبال دانستن چیزی می‌رود که دوست دارد بداند»، چیزهایی که دوست دارند دانسته شوند، خودشان به طرف کاربر می‌آیند. شاید این تعبیر، نوعی جان‌بخشی به اطلاعات باشد ولی خالی از لطف نیست؛ چون واقعا شما نیستید که به دنبال محتوا می‌روید، محتواست که به دنبال شما می‌آید. شاید شما در ذهن خود سؤالاتی داشته‌اید و با آمدن به اینترنت فکر می‌کرده‌اید می‌توانید پاسخ آن‌ها را پیدا کنید ولی در جریانی این چنینی، مهم نیست شما چه سؤالی داشته‌اید، مهم این است که یک سری چیزها را باید بدانید؛ دانسته‌هایی که خود را به شما تحمیل می‌کنند؛ چه بخواهید، چه نخواهید.

این اتفاق، چیزی نیست که در فرندفید شروع شده باشد؛ گوگل‌ریدر هم بعد از اجتماعی شدنش وضعیتی مشابه فرندفید را داشت و دارد ولی سیستم رشد اجتماعی در فرندفید خیلی سریع‌تر و قدرتمندتر به این رویداد دامن می‌زند. شما کافی است به عدد انگشتان دست‌تان در فرندفید، دوست داشته باشید. هر چیزی که آن‌ها برای آن لایک بزنند یا کامنت بگذارند، به شما نیز پیشنهاد خواهد شد و شما می‌توانید تولید‌کننده‌ی آن مطلب را به راحتی به دوستان خود اضافه کنید. کنجکاوی شما کافی است برای این که در عرض کمتر از یک روز، شبکه‌ای غیر قابل کنترل از دوستان فرندفیدی داشته باشید.